Dwa dni po tragedii w Austrii w Polsce ABW zatrzymuje trzech 19-latków planujących atak typu „aktywny zabójca” inspirując się m.in. Breivikiem. Tragedia w Austrii przypomina o nieszczęściu naszych czasów jakim jest cywilizacyjna plaga zjawiska określanego w terminologii amerykańskich służby jako „active shooter”.

W wyniku strzelaniny w szkole w austriackim Graz we wtorek 10 czerwca 2025 roku, zginęło co najmniej dziewięć osób - a wiele innych zostało rannych — poinformowała burmistrz miasta Elke Kahr, cytowana przez agencję APA, nazywając zdarzenie „straszną tragedią”.

Według dziennika „Kronen Zeitung” liczba rannych wynosi co najmniej dziesięć, a sprawca został znaleziony martwy w łazience. Rzecznik lokalnej policji przekazał, że „obszar został zabezpieczony, a ludzie ewakuowani”, dodając, że nie ma już zagrożenia dla ludności.

Dwa dni po tragedii w Austrii, gdzie doszło do ataku w szkole, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego zatrzymała w Polsce 19-latków z Olsztyna, którzy inspirowali się m.in. Breivikiem i planowali zamach na lokalną szkołę. Młodzi mężczyźni ćwiczyli na strzelnicach, gromadzili materiały pirotechniczne.

"Podejrzani swoją inspirację czerpali m.in. z działalności masowych zabójców, takich jak Anders Breivik, Brenton Tarrant czy Timothy McVeigh. Byli zafascynowani ich ideologią, analizowali sposób przeprowadzenia przez nich zamachów i popełnione błędy.” – poinformował rzecznik MSWiA Jacek Dobrzyński, na swoim koncie na portalu X, dodając, że ich postawy ukształtowały się pod wpływem radykalnych treści.

Zjawisko „active shooter” jest porażającym zjawiskiem w naszych czasach, ale też doświadczenia krajów, gdzie dochodziło do podobnych zdarzeń pokazują, że najlepszą formą przygotowania się na potencjalny atak jest wiedza, szkolenia specjalistów, ćwiczenia, modernizacja obiektów szkolnych i świadomość społeczności szkolnej, grona pedagogicznego i uczniów. Pozwala to – zminimalizować zagrożenie, kiedy do ataku „masowego zabójcy” dochodzi. W USA w szkołach wprowadza się specjalne zmiany konstrukcyjne drzwi, aby w chwili zagrożenia zgromadzeni w nich uczniowie i nauczyciele mogli opóźnić ich sforsowanie przez blokady.

Tragedia w Austrii, ale też liczne zdarzenia w USA i Norwegii, dotykają najbardziej wszystkie lokalne społeczności, które doświadczyły podobnych wydarzeń na swoim terenie. Zatrzymanie przez ABW w Polsce potencjalnych sprawców podobnych działań na etapie ich planu, powinna uzmysławiać, że to nie jest obcy problem, który nie dotyczy naszego kraju i możemy go ignorować.

Trudno przejść do porządku dziennego i trudno poradzić sobie z sytuacją, w której jeden uczeń postanawia zabijać na oślep swoich rówieśników czy nauczycieli często popełniając też samobójstwo. Przyczyny tego zjawiska są obiektem wieloletnich badań i prób opracowania najskuteczniejszego zapobieżenia kolejnym tragediom – niemniej od kilku dziesięcioleci przychodzi nam się z nimi ciągle mierzyć a austriacka tragedia nie pozwala nam zapomnieć o tym zjawisku.

Strzelanina w Columbine High School (20 kwietnia 1999)

Dwóch uczniów – Eric Harris i Dylan Klebold – rozpoczęło atak około godziny 11:19, rozpoczynając od strzałów na szkolnym parkingu, a następnie przemieszczając się do budynku szkoły. W ciągu niespełna godziny zastrzelili 12 uczniów i jednego nauczyciela, raniąc ponad 20 osób, po czym odebrali sobie życie w bibliotece. Policja weszła do budynku z dużym opóźnieniem, a ich ciała znaleziono dopiero kilka godzin później – akcja służb była szeroko krytykowana za zbyt powolną reakcję. To wydarzenie stało się inspiracją do filmu „Elephant”.

Strzelanina na Virginia Tech (16 kwietnia 2007)

Sprawcą był student tego uniwersytetu – młody doktorant, który otworzył ogień w kampusie. Jeden z najbardziej pamiętnych przekazów medialnych to film amatorki z miejsca wydarzeń, który trafił do CNN i zgromadził ponad 1,8 mln odsłon. Media relacjonowały także materiały od napastnika, które wywołały krytykę ze strony środowisk psychiatrii, przestrzegających przed efektem naśladowania.

Atak Andersa Behringa Breivika – Oslo i wyspa Utøya (22 lipca 2011, Norwegia)

Anders Breivik, 32-letni Norweg, rozpoczął swój atak od zdetonowania samochodu-pułapki w dzielnicy rządowej w Oslo, zabijając 8 osób i raniąc dziesiątki. Następnie przebrał się za policjanta i udał się na wyspę Utøya, gdzie odbywał się obóz młodzieżówki Partii Pracy – przez 72 minuty metodycznie mordował uczestników, zabijając 69 osób, głównie nastolatków.

Policja dotarła na wyspę z opóźnieniem i zatrzymała sprawcę bez oddania strzału – późniejsze dochodzenie wykazało poważne braki w organizacji i czasie reakcji norweskich służb, co wywołało narodową debatę o bezpieczeństwie i radykalizacji.

Strzelanina w Marjory Stoneman Douglas High School, Parkland (14 lutego 2018)

Sprawca, Nikolas Cruz, był byłym uczniem tej szkoły – zabił 17 osób, ranił 18. Biblioteka i lokalne media relacjonowały tę tragedię jako „najkrwawszą strzelaninę w historii szkół średnich USA”. Wydarzenie odbiło się szerokim echem medialnym i politycznym – kampanie uczniów (m.in. „March for Our Lives”) skierowały uwagę na problem praw do posiadania broni.

---

W Triarii Squad nasi instruktorzy uczą podczas szkoleń jak należy się zachować, kiedy jesteśmy uczestnikiem podobnej agresji lub jej biernym przypadkowym obserwatorem. W przypadku, kiedy dochodzi już do ataku – procedura postępowanie to zespół nawyków, które musimy automatycznie w sobie uruchamiać, aby ratować naszych bliskich i samych siebie. Tego jak się zachować, jak postępować i co robić dowiecie się z warsztatów, na których doświadczeni instruktorzy z doświadczeniem nabytym podczas służby w Wojsku Polskim i Służbie Ochrony Państwa dzielą się wiedzą, jak reagować w podobnych sytuacjach: Zobacz film ze szkolenia